Исламда бала тәрбиесіне ерекше мән беріледі. Бала құқығына келгенде ұл немесе қыз деп бөлмей, бір деңгейде қарайды. Алла Тағала Құранда: «Көк пен жердің мүлкі Алланікі. Ол қалаған нәрсесін жаратады.  Қалағанына қыз, қалағанына ұл береді. Немесе (қалағанына) егіз ұл мен қыз береді.  Қалаған адамын бедеу қылады. Шынында Ол білуші, әр нәрсеге күші жетуші» («Шура» сүресі, 49-50 аяттар).

Ата-бабаларымыз берік ұстанған ислам дінінде де бала тәрбиесіне ерекше мән беріледі.  Пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с.) өсиетті сөздерінің бірінде: "Сәби дүние есігін ашқанда ата-ананың бала алдындағы үш міндеті болады. Олар – балаға жақсы ат қою, дұрыс тәрбие беру, уақыты келгенде үйлендіру" деген.

Баланың ең басты құқығы жақсы есімге ие болуы. Бір хадисте бұл туралы «Баланың әкесіндегі құқықтарының бірі – жақсы әдеп пен жақсы есім»деп жазылған. Тағы бір хадисте «Сендер қиямет күні аттарыңмен және әкелеріңнің есімімен шақырыласыңдар» деген жолдар бар. Асыл дініміз балаға мағынасы дұрыс, естір құлаққа жағымды, жақсы есім қоюға шақырады. Сондықтан балаға есім берерде аса жауапкершілікпен қараған жөн. Баланың өз ортасында жүзі жарқын жүруіне,  жақсы кісілерге еліктеп өсуіне оған таңылған есімнің маңызы зор.

Әр перзент, сонымен қатар анасың ақ сүтімен қоректенуге құқылы. Өйткені Бақара сүресінің 233-аятында: “Аналар балаларын толық емізгісі келсе, екі жыл емізіп барып тоқтатсын” делінген. Осы аятқа сүйене айтар болсақ, егер сәбиге тіл бітсе анасына Алланың сөзін келтіріп, ақ сүтін талап ете алар еді.

Келесі құқығы Алланы және исламды тануы. Құран аяттарында: «Отбасыңа намаз оқуды үйрет. Өзің де оны сабырмен жалғастыр» делінген. Мұхаммад Ибн Абдуллаh (р.а.) риуаят еткен хадисте «Сахабалар: «Баланың ізгі болуы – Алла тағаладан, ал әдептілік – әкеден» деп айтатын» дейді. Яғни, Жаратушы тағдырға ізгілікті жазғаннан кейін, әкенің міндеті – баланы мұсылмандық әдепке үйрету.

Жоғарыдағы хадиске сай айтар босақ, өмірлік жар таңдауда қателеспеуі үшін перзент ата-анадан белгілі бір шарттарды талап етуге құқылы. Бұл ретте ата-ананың рөлі ерекше болмақ. Перзентіне өмірлік жарын дұрыс таңдап, жанұя болып кетуіне әке-шеше ерекше мән беруі тиіс. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) былай деген: «Әкедегі бала ақысының бірі – балиғат жасына толғанда үйлендіру».Басқа бір хадисте уақыты келсе де баласын үйлендіріп, аяқтандырмаса, баласының күнә істеуіне себеп болса, бұған әкесі жауапты екендігі ескертілген.

Зайырлы мемлекетімізде ұлты, тілі, дініне қарамай бала құқығына ерекше мән беріліп келеді. 3 жасқа дейін анасы немесе әкесі бала күтімі бойынша мемлекеттік демалыста бола алады. 3 жастан бастап балабақшамен үкімет қамтамасыз етеді. Ең бастысы орта білім тегін. Бала құқығы туралы «Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы», «"ҚР Баланың құқықтарын қорғау туралы" арнайы заңдар қабылданған.  Әрбір баланың отбасында тұрып, тәрбиеленуге құқығы бар. Отбасылық тәрбие кәмілеттік жасқа толмаған баланы тәрбиелеудің ең тәуір түрі, сондықтан да оған басымырақ маңыз беріледі. Баланың өз ата-анасының отбасында және өзге де туысқандарымен тұруына, олармен қарым-қатынас жасауға қақысы бар. 10 жасар бала тегін, атын өзгертуге құқылы. Баланы асырап алатын болса, сол отбасына барудың қажеттілігін де бала өзі шеше алады. Ата-аналар өздерінің конституциялық міндеттерін еркімен орындамаған жағдайда, олардан алиментті мәжбурлеп өндіріп алу да мемлекеттің балалар құқығын қорғауының бір керінісі болып табылады

Біздің болашағымыз – перзенттер құқығы тапталмасын! Алла Тағала елімізге бақ-береке нәсіп етіп, жұртымызға жақсылығын жаудырғай!

Нуров Махмуд қажы Нурұлы

Бала қажы мешітінің бас имамы