Құрбан айт – Исламдағы ұлы мерекелердің бірі. Бұл күндері бүкіл әлем мұсылмандары Алла разылығы үшін мал шалып, шүкірлік етеді. Бірақ құрбан шалу – жай ғана мал сою емес. Оның терең рухани мәні, иман иелеріне берер тәлімі мен тәрбиесі бар. Ол адам мен Алла арасындағы байланысты күшейтіп, жүректі тазартатын ұлы құлшылықтың түрі.
Құрбандық – Аллаға жақындаудың амалы
Құрбан сөзі араб тіліндегі «қурб» (жақындық) деген түбірден шығады. Яғни, құрбандық – пенденің Раббысына жақындауы. Құрбан шалу арқылы адам өзінің Жаратушыға деген мойынсұнушылығын, тақуалығын білдіреді. Бұл – шынайы ықыластың көрінісі.
Алла Тағала Құранда былай дейді:
> «Олардың (құрбандық малдарының) еттері де, қандары да Аллаға жетпейді. Бірақ Оған сендердің тақуалықтарың ғана жетеді...»
(Хаж сүресі, 37-аят)
Бұл аят – құрбан шалудың мәнін терең түсіндіреді. Құдай Тағала үшін малдың еті мен қаны емес, жүректегі ықылас пен адал ниет қымбат.
Ибраһим мен Исмаилдің (ғ.с) сабағы – құрбандықтың төркіні.
Құрбан айттың негізі – Ибраһим пайғамбардың (ғ.с) ұлы Исмаилді Алла жолында шалуға дайын болғанын еске түсіреді. Бұл – Алла үшін ең қымбат нәрсені қия алудың үлгісі. Алланың әміріне толық бойсұну, құрбандық ету арқылы Оған шын берілгендікті дәлелдеу.
Міне, әрбір құрбан шалу сол тарихи оқиғаның рухани жалғасы іспеттес. Бұл – ішкі ниеттің тазалығы, жүректің Аллаға шексіз берілгендігін білдіретін ғибадат.
Құрбандық – жан мен жүректің тәрбиесі
Құрбандықтың негізгі рухани әсері:
1. Ықылас тәрбиесі – адам шынайы ниетпен малын Алла жолында шалады.
2. Жомарттық пен мейірім – еті мұқтаждарға таратылады.
3. Тәубе мен тазару – ішкі рухани арылуға себеп.
4. Тақуалық – адам Аллаға жақындауға ұмтылады.
5. Жүректі жұмсарту – адам мейірімді, кешірімді болуға тырысады.
Шын мәнінде, кімде-кім құрбан шалғанда ниеті дұрыс болса, ол күнәларының кешірілуіне де себеп табады.
Құрбан айт – қоғамға рухани серпін.
Құрбан айт – тек жеке адамның емес, бүкіл қоғамның рухани тазаруы мен бірлігін нығайтатын мереке. Құрбандық етімен мұқтаждар қуанады, жетім-жесірдің жүзі жадырайды. Бұл – Исламдағы әлеуметтік теңдіктің бір белгісі.
Пайғамбарымыз ﷺ айтқан:
«Бұл күндері адамдар үшін ең абзал амал – құрбан шалу»
(Тирмизи, Әбу Дәуд)
Құрбан шалу – жай ғана мал сою емес. Бұл – жүрекпен жасалатын ғибадат. Адам Алланы бәрінен артық жақсы көретінін дәлелдейтін сәт. Ол ықыласты арттырып, бойды тәкәппарлықтан арылтады. Құрбандық – жан мен жүрекке салынған рухани жол. Осы жолда шалған әрбір құрбан – адам мен Алла арасындағы сенім мен махаббат көпірі.
«Мал емес, ықылас шалынады»
Қарағанды облысы Шахтинск қалалық "Нұр" мешітінің имамы Мәулен Әбілхайыр Кәсенұлы.