Мейірімі шексіз Алла Тағалаға ең көркем мақтаулар мен мадақтар болсын. Міне, біз Раббымыздың мейірім мен кешірім есіктерінің алдына тағы да келіп отырмыз. Бұл – Қасиетті Зүл-хиджа айының басталуы. Ғұламалар барша мұсылман қауымын бұл айда құлшылықты, тәубені арттыруға, қайырлы іс-амалдар жасауға, Алланың кеңшілігінен мақрұм қалмауға көптеп шақырады.

Бұл айдағы құлшылыққа неліктен қатты көңіл бөлінеді? Зул-хиджа айы Кұранмен бекiтiлген төрт қасиеттi ай – «әшхурул-хурумның» соңғысы. Зул-хиджа айы бiзге iстерiмiздi реттеп, орындалмаған жоспарларымызды iске асыруға және ізгі амалдарымызды толықтыруға үлкен мүмкiншiлiк беретiн ай. Осы жылдың амал кiтабы жабылғанда, күнәларымыздан тазарып, бiраз iзгi амал жинап, тәубесi қабыл болғандардан болу үшiн, бұл айды қолымыздан келгенше толықтай пайдаланып қалуымыз керек.

Алла Тағала «Тәубә» сүресiнде былай дейдi: «Расында, Алла көктер мен жерді жаратқалы Оның Кітабындағы айлардың саны он екі. Бұлардан төртеуі құрметті айлар. Міне, осы берік дін. Онда бұл айларда өздеріңе зұлымдық етпеңдер».

Пайғамбарымыз (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) аталған қасиеттi айлар Зүл-қада, Зүл-хиджа, Мұхаррам және Рәджәб деп бұл аятты тәпсірлеген. Зүл Хиджа айының алғашқы он күні ең қасиетті деп есептеледі. Оның дәлелі Құранда айқын көрініс табады: «Он түнімен (ант етемін), жұбымен де, тағымен де». (Фәжр» сүресі, 2-3-аяттар) Ибн Аббас, Ибн аз-Зубейр, Муджахид және т.б. тәпсір ғалымдары (Алла оларға разы болсын) осы он түнді Зүл-хиджа айының алғашқы он түні деп түсіндірген. (Ибн Кәсир, т.4. 3030-б)

Сондай-ақ, Жәбiр (Алла оған разы болсын) Пайғамбарымыздың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) былай дегенiн жеткiзедi: «Фаджр сүресiнде айтылған он күн — Зүл Хиджа айының алғашқы он күнi, тақ күніне Арафа күнi, жұп күнiне деп Айт күнiн жатқызамыз»

«Он түнімен (ант етемін), жұбымен де, тағымен де». (Фәжр» сүресі, 2-3-аяттар) Ибн Аббас, Ибн аз-Зубейр, Муджахид және т.б. тәпсір ғалымдары (Алла оларға разы болсын) осы он түнді Зүл-хиджа айының алғашқы он түні деп түсіндірген. (Ибн Кәсир, т.4. 3030-б) Сондай-ақ, Жәбiр (Алла оған разы болсын) Пайғамбарымыздың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) былай дегенiн жеткiзедi: «Фаджр сүресiнде айтылған он күн — Зүл Хиджа айының алғашқы он күнi, тақ күніне Арафа күнi, жұп күнiне деп Айт күнiн жатқызамыз» Зүл-хиджа айының алғашқы он күнi – Имам Бұхари жеткiзгендей жылдың ең қайырлы күндерi: Ибн Аббас (Алла оған разы болсын) жеткізген бір хадисте Пайғамбарымыз (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын): «Алла алдында Зүл-хиджа айының алғашқы он күнінде жасалған ізгі амалдардан асқан сүйікті амал жоқ», – деген.

Сахабалар: «Ей Расулаллаһ, бұл айдың алғашқы күндері жасалатын амалдар Алла жолындағы жиһадтан да құнды ма?» – дегенде, Пайғамбарымыз: «Иә, жиһадтан да құнды. Бірақ, жанын, малын аямай соғысқа барып, кейін дымсыз қайтқан адамның жиһады өте құнды болады», – деп жауап берген.
 

Басқа хадите былай делінген: «Ибн Умар (Алла оларға разы болсын) Пайғамбарымыздың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) былай дегенін жеткізді: «Алланың алдында зүл-хиджаның алғашқы 10 күнінде жасалған ғибадаттардан асатын ізгілік жоқ және ізгі амалдың сауабы молырақ болған басқа күндер жоқ. Бұл күндері таһлилді (Лә иләһә илләллаһ), тәсбихті (Субханаллаһ), тахмидті (әлхамдулиллаһ), және тәкбірді (Аллаһу әкбар) көп айтыңдар!» Сонымен қатар, Жәбир Ибн Абдулла да (Алла оған разы болсын) Пайғамбарымыздың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) былай дегенiн жеткiзедi: «Ең қайырлы күн – Арафа күні. Алла алдында Зүл-хиджа айының алғашқы он күнінде жасалған ізгі амалдардан асқан сүйікті амал жоқ және ізгі амалдың сауабы молырақ болған басқа күндер жоқ. Сондықтан көбiрек тәсбих (Субханаллаһ), тахмид (әлхамдулиллаһ), таһлил (Лә иләһә илләллаһ) және тәкбір (Аллаһу әкбар) жасаңдар». Сонымен, адамзаттың асылы, сүйікті Пайғамбарымыз (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) үйретіп кеткендей, Зүл-хиджа айы мол сауапқа кенеліп, күнәлардан тазаруға үлкен мүмкіншілік беретін ай.

Алланы көп еске алу

«Алланы көп зікір етуші ерлер мен әйелдер үшін Алла Тағала жарылқау және ұлы сыйлық (яғни, жәннатты) әзірледі» (Ахзаб сүресі, 35) Шамаңыз келгенше көбірек зікір етіңіз. Әр бос сәтіңізді пайдаланып, Алланы еске алыңыз. Әсіресе, хадистерде келтірілгендей таһлил (Лә иләһә илләллаһ), тәсбих (Субханаллаһ), тахмид (Әлхамдулиллаһ), және тәкбірге (Аллаһу әкбар) көп көңіл бөліңіз.

Ораза тұту

Ораза — Алланың құзырындағы ең ұнамды нәпіл амалдардың бірі. Сондықтан бұл айдың алғашқы тоғыз күні, әсіресе тоғызыншы күні – Арафа күні ораза ұстауға тырысыңыз. Арафа күні ұсталатын ораза жайында Алла Елшісінен (оған Алланың сәлемі мен игілі болсын) сұрағанда былай жауап берді: «(Сол күнгі ораза) өткен жылғы және келер жылғы күнәлардың өтемі болады.» (Мүслим)

Құрбандық шалу

Өзіңіздің, ата-анаңыздың, кембағарлардың атынан құрбан шалуға болады. Малдың етінің бір бөлігін отбасыңызға, екіншісін туыстарға, жолдастарға, үшіншісін кембағарларға тарату – мустахаб. Көп дұға ету Өзіңіз, ата-анаңыз, туыстарыңыз бен күллі үммет үшін көбірек дұға етіңіз. Дұғада жоғары келтірілген зікірлерді қосыңыз.

Сахих жинақтарда Алла Елшісінің (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) былай дегені жеткізілген: «Ең қайырлы дұға — Арафа күні жасалған дұға, ал мен және маған дейінгі пайғамбарлар бұл күні айтқан ең қайырлы сөздер: «Лә иләһә илләллаху уәхдәху лә шәрикә ләһ, ләһул-мулку уә ләһул хамду уә хууә ғалә кулли шәйин қадир.» Мағынасы: «Алладан басқа тәңір жоқ және оның серігі жоқ. Барлық мүлік пен мақтау тек Аллаға тән, және Оның құдіреті бәріне жетеді!»

Көп дұға ету

Өзіңіз, ата-анаңыз, туыстарыңыз бен күллі үммет үшін көбірек дұға етіңіз. Дұғада жоғары келтірілген зікірлерді қосыңыз. Сахих жинақтарда Алла Елшісінің (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) былай дегені жеткізілген: «Ең қайырлы дұға — Арафа күні жасалған дұға, ал мен және маған дейінгі пайғамбарлар бұл күні айтқан ең қайырлы сөздер: «Лә иләһә илләллаху уәхдәху лә шәрикә ләһ, ләһул-мулку уә ләһул хамду уә хууә ғалә кулли шәйин қадир.» Мағынасы: «Алладан басқа тәңір жоқ және оның серігі жоқ. Барлық мүлік пен мақтау тек Аллаға тән, және Оның құдіреті бәріне жетеді!»

Тәкбират әт-Ташриқ

Тәкбират-ташриқ барлық ер мен әйелдерге — уәжіп. (Шурунбуләли, Мароқи әл-фәләһ). Зүл-хиджа айының 9-шы жұлдызының (шамамен 30.07.2020) таң намазынан бастап 13-ші зүл-хиджаның (шамамен 03.07.2020) екінті намазына дейін әр парыз намазынан кейін дауыстап тәкбират әт-ташриқ жасау керек. Парыз намазы біткен соң, бірден сәлемнен кейін кем дегенде бір рет дауыстап төмендегіні айтамыз: «Аллаһу әкбар, Аллаһу әкбар, Аллаһу әкбар, лә иләһә илләллаһу, Аллаху әкбар, Аллаху әкбар, уә лилләһил хәмд.»

Көп салауат айту

Салауат айту — сүйікті Пайғамбарымызға (оған Алланың сәлемi мен игiлiгi болсын) деген махаббатты арттыратын сауабы аса мол амал. Алла Тағала Құранда айтады: «Расында Алла, Пайғамбарға рахмет етеді. Және періштелер салауат айтады. Әй Мүміндер! Оған салауат және ықыласпен сәлем келтіріңдер.» (Ахзаб сүресі, 56) Абдулла ибн Масғуд (Алла одан разы болсын): «Қиямет күні ең жақсыларың маған көп садауат айтқандарың», — деген хадисті жеткізген. (Тирмизи) Сонымен қатар, Әбу Талхадан (Алла одан разы болсын) жеткен хадисте, «Кімде-кім бір рет салауат айтса, оны Алла он рет рақымет ететіні» баяндалды. (Әбу Дәуіт, Насаи) Ең қысқа салауат түрі: «Аллауммә салли уә сәллим ғалә набийинә Мухаммад.»

Нәпіл намаздарды орындау

Мүмкіндігінше таң мен бесін арасындағы духа, ақшам намазынан кейінгі әууәбин, түнгі тәхәжжүд намаздарының кем дегенде екі ракатын орындауға тырысу керек. Жеке дара артықшылығы бар осы нәпіл намаздарды қасиетті де берекелі Зүл-хиджа айында орындау пендені Раббысыңыз ұлы Мейірімі мен Ризашылығына бөлеп, нәтижесінде мол сауапқа кеңелте алады. Сөз соңында, Әлемдердің Раббысы Алла Тағалаға сансыз мақтаулар мен мадақтар болсын!

Қарағанды қалалық "Қазыбек би" мешітінің имамы

Сәбит Базарбайұлы